บทคัดย่อ
วานิลลาจัดเป็นกล้วยไม้ที่อยู่ในวงศ์ Orchidaceae พบทั่วโลกมากกว่าหนึ่งร้อยชนิด แต่มีเพียงชนิดเดียวที่รู้จักกันแพร่หลายและมีการนำมาใช้ประโยชน์มาอย่างยาวนานได้แก่ Vanilla planifolia Andrews วานิลลาเป็นพืชที่ให้กลิ่นหอมซึ่งนิยมใช้สำหรับแต่งกลิ่นในอาหารจำพวก ขนม เครื่องดื่ม ไอศกรีม ใช้แต่งกลิ่นยา รวมถึงใช้ในอุตสาหกรรมน้ำหอม สารสำคัญทำให้วานิลลามีกลิ่นเฉพาะตัวคือสาร vanillin (4-hydroxy-3-methoxybenzaldehyde) ที่พบในฝักวานิลลาที่ผ่านกระบวนการบ่มในสภาวะที่เหมาะสม เนื่องจากกลิ่นวานิลลาที่ได้จากจากธรรมชาติมีราคาแพง ปัจจุบันในท้องตลาดจึงอาจมีการใช้กลิ่นวานิลลาที่ได้จากการสังเคราะห์ วานิลลานิยมใช้ในอุตสาหกรรมอาหาร งานวิจัยด้านฤทธิ์ทางชีวภาพของสารสำคัญคือ vanillin จึงมุ่งเน้นไปทางด้านต้านเชื้อจุลินทรีย์และต้านออกซิเดชันซึ่งสามารถใช้ประโยชน์ของสารชนิดนี้เป็นทั้งสารแต่งกลิ่นและเป็นสารกันบูดเพื่อถนอมอาหาร