บทคัดย่อ
ฮิวเปอร์ซีน-เอ (Huperzine A) เป็นสารในกลุ่ม unsaturated sesquiterpene alkaloid ที่ถูกสกัดมาจากต้นคลับมอส (club moss) ชื่อวิทยาศาสตร์ คือ Lycopodium serratum หรือ Huperzia Serrata (Thunb. Ex Murray) Trev. ถูกนำมาใช้ทางการแพทย์พื้นบ้านของจีนมาอย่างยาวนาน ในการรักษาโรค และอาการต่าง ๆ เช่น โรคจิตเภท อาการอักเสบ อาการบวม อาการปวดและการสูญเสียความจำ เป็นต้น มีข้อมูลงานวิจัยเกี่ยวกับฤทธิ์ของสารฮิวเปอร์ซีน-เอ เช่น ต้านอนุมูลอิสระ ต้านอักเสบ ต้านความจำเสื่อม และปกป้องเซลล์ประสาท เป็นต้น ทำให้สารฮิวเปอร์ซีน-เอ มีประโยชน์ทางยาที่น่าสนใจ มีศักยภาพในการพัฒนาเป็นยาจากการแพทย์แผนโบราณสู่การแพทย์แผนปัจจุบันได้ อย่างไรก็ตามการใช้ผลิตภัณฑ์เสริมอาหารของสารฮิวเปอร์ซีน-เอ ควรใช้ภายใต้คำแนะนำของบุคลากรทางการแพทย์ บทความนี้มีตัวอย่างรายงานการศึกษาวิจัยในสัตว์ทดลองเป็นส่วนใหญ่ ในขณะที่งานวิจัยด้านคลินิก และการศึกษาเกี่ยวกับความปลอดภัยของสารฮิวเปอร์ซีน-เอยังมีจำนวนน้อย จึงเหมาะกับการเป็นข้อมูลเบื้องต้นในการวิจัยเกี่ยวกับการใช้สารสกัดฮิวเปอร์ซีน-เอต่อไปในอนาคต
คำสำคัญ
ต้นคลับมอส, ฮิวเปอร์ซีน-เอ, ฤทธิ์ทางประสาทเภสัชวิทยา, ความเป็นพิษ, งานวิจัยด้านคลินิก